Aglomeracja policentryczna to specyficzny typ aglomeracji miejskiej, w którym kilka miast o podobnej wielkości tworzy zespół osadniczy bez jednego dominującego ośrodka. W przeciwieństwie do aglomeracji jednoośrodkowych, w aglomeracjach policentrycznych żadne miasto nie jest dominujące pod względem ekonomicznym, kulturalnym czy
Stosunek liczby ludzi do powierzchni zamieszkiwanego przez nich terytorium (zwykle państwa lub jednostki administracyjnej nazywamy gęstością zaludnienia. Przeważnie podajemy ją w przeliczeniu na 1 km2, rzadziej (niemal wyłącznie w literaturze anglosaskiej) – na jedną milę kwadratową. Gęstość zaludnienia jest podstawowym wskaźnikiem wykorzystywanym przy charakterystyce rozmieszczenia ludności. Ze względu na stopień zamieszkania, wydzielono następujące strefy zamieszkania: ekumenę - obszary trwale zamieszkałe, na których człowiek prowadzi trwałą działalność gospodarczą; subekumenę - obszary mało zaludnione (1-10 os/km²), zamieszkałe okresowo lub o charakterze wyłącznie gospodarczym; anekumenę - ze względu na skrajnie niekorzystne warunki, obszary niezamieszkałe i niewykorzystywane gospodarczo. Terminy te najczęściej używane są w skali globalnej. Wzrost liczby ludności i zwiększające się możliwości techniczne prowadzą do systematycznego zwiększania powierzchni ekumeny. Dotychczasowa subekumena staje się ekumeną, zaś anekumena – subekumeną. Przykładem takich zmian może być rolnicze zagospodarowywanie Amazonii. Jeszcze do niedawna była to typowa subekumena, z rzadka zasiedlona przez koczownicze szczepy indiańskie, dziś w pobliżu dróg mamy gęste osadnictwo rolnicze. W chwili obecnej anekumena w zasadzie ogranicza się tylko do Antarktydy, większości wysp antarktycznych, wysp Arktyki (za wyjątkiem fragmentów wybrzeży Grenlandii, Spitsbergenu i większości wysp kanadyjskich), niektórych, najbardziej jałowych fragmentów pustyń tropikalnych, fragmentów wysokich gór. Niekiedy terminy ekumena, subekumena i anekumena używane są na określenie obszarów o różnej intensywności zasiedlenia i gospodarczego wykorzystywania w skali krajowej, a nawet regionalnej. W skali poszczególnych państw i regionów występuje nie tylko proces poszerzania zasięgu ekumeny, ale też - niekiedy – przekształcania terenów dotychczas zasiedlonych w subekumenę lub anekumenę. Może to być wynik planowej gospodarki państwa, związanej np. z zakładaniem nowych parków narodowych, znacznie częściej jednak spowodowane jest spontaniczną emigracją do miast i wyludnienie się wsi. Wyludniają się zwłaszcza tereny trudno dostępne i o niskiej jakości gleb. Proces ten zachodzi w różnych regionach świta, np. we Francji niemal bezludne jest wnętrze Masywu Centralnego, doliny w południowych Alpach. W XVIII stuleciu były to obszary gęsto zaludnione. Najwięcej ludzi (ponad 60 % ogółu mieszkańców Ziemi) zamieszkuje Azję, na Europę i Afrykę przypada niecałe 13 %, na Amerykę Północną wraz ze Srodkową – 8 %, na Amerykę Południową – 5,6 %, (Stany Zjednoczone wraz z Kanadą – 4,7 %, Ameryka Łacińska – prawie 9 %) a na Australie z Oceanią niecałe pół procenta. Zróżnicowanie gęstości zaludnienia na kuli ziemskiej jest ogromne i zależy zarówno od czynników przyrodniczych (żyzne gleby, łagodny klimat, rzeki, których wodę można łatwo wykorzystać w nawadnianiu itd.) jak też ekonomicznych (np. rozrastanie się wielkich okręgów przemysłowych) i historycznych ( do dzisiaj gęsto są zaludnione obszary, gdzie narodziły się wielkie cywilizacje starożytności – dolina i delta Nilu, Nizina Hindustańska, Nizina Chińska). Największa gęstość zaludnienia cechuje Europę i Azję – po ok. 100 mieszk./km2, najmniejsza: bezludną Antarktydę oraz Australię z Oceanią – 3 mieszk./km2. Gęstość zaludnienia dla całej kuli ziemskiej wynosi 43 os/km², dla poszczególnych kontynentów przedstawia się następująco: Europa (bez Rosji) - 97 os/km²; Azja - 74 os/km²; Afryka - 22 os/km²; Ameryka Południowa - 17 os/km²; Ameryka Północna - 16 os/km²; Australia - 3 os/km². W związku z absolutną dominacją liczby ludności południowo – wschodniej i południowej Azji można powiedzieć, ze osadnictwo wiąże się przede wszystkim z obszarami występowania monsunów zwrotnikowych i podzwrotnikowych. W Europie i Ameryce Północnej, Ameryce Południowej i Oceanii ludność zasiedla głównie obszary strefy podzwrotnikowej i umiarkowanej. Szczególnie wysoka gęstość zaludnienia występuje na Nizinie Chińskiej, w delcie Gangesu i Brahmaputry, południowej części Honsiu, krajach Beneluxu, Zagłębiu Ruhry, na Nizinie Padańskiej oraz Okręgu Przyjeziornym i Okręgu Północno – Wschodnim w Stanach Zjednoczonych. Poza tym można wskazać na deltę Nilu, Nizinę La Platy,, stany Minas Gerais i Sao Paulo w Brazylii, zachodnie wybrzeże Stanów Zjednoczonych ( a zwłaszcza Kalifornię) i obszar metropolitalny Meksyku. W strefie klimatów równikowych – mniej sprzyjających osadnictwu – większe koncentracje ludności występują tylko na Jawie, w południowych Indiach i Sri Lance, południowej Nigerii i w rejonie Morza Karaibskiego. Bez trudu można wiec zauważyć, że najgęściej zaludnione są obszary nadmorskie. W krajach średnio rozwiniętych koncentracje ludności są niemal związane z najbardziej dogodnymi warunkami dla rozwoju rolnictwa (Nizina Chińska, Jawa, delta Gangesu, delta Nilu), podczas gdy w krajach wysoko rozwiniętych – z kształtowanymi przez dwa wieki okręgami przemysłowymi. Najmniejszą gęstością zaludnienia charakteryzują się obszary o skrajnie niekorzystnych warunkach naturalnych, gdzie rozwój biomasy pierwotnej (roślin) i życie zwierząt natrafiają na trudne do przezwyciężenia bariery osadnicze – termiczną, świetlną, wodną i grawitacyjną. Są to przede wszystkim obszary tropikalnych lasów deszczowych, pustyń i półpustyń, jak również tereny wysokogórskie oraz leżące w strefach klimatów subpolarnych i polarnych, gdzie jedynie w szczególnych przypadkach rozwinęło się osadnictwo. W większości są to jednak obszary anekumeny i subekumeny.

Natomiast najmniejszą liczbę stanowią miasta duże i bardzo duże: tych od 200 do 500 tysięcy ludności jest w Polsce 11 (1,2% liczby wszystkich miast w Polsce), a tych powyżej 500 tysięcy mieszkańców jest w Polsce 5 (0,5% liczby wszystkich miast w Polsce): Poznań, Wrocław, Łódź, Kraków i Warszawa, z czego ostatnie z nich liczy

Czy wiesz, że… ? Za pomocą równań SOLIDWORKS możesz tak powiązać parametry, by przy zmianie – w tym przykładzie – długości blachy, automatycznie dopasowywała się liczba otworów wentylacyjnych. Jednak chodzi o takie działanie, gdzie program proporcjonalnie rozmieszcza otwory na długości do momentu, aż sprawdzi, że zmieści się kolejne wystąpienie. Jak to wykonać? Musisz powiązać długość całkowitą z rozstawem oraz liczbą powtórzeń w szyku. Parametr “Offset” określa odległość od granicy i jest zdefiniowaną stałą, którą ustawiam na początku. Można oczywiście ją zmieniać. Następnie definiuję parametr pomocniczy RD (wymiar szary “Całkowita dł.”), który jest równy długości całkowitej blachy pomniejszony o dwukrotny offset. Liczba powtórzeń szyku zatem musi być równa całkowitej długości podzielonej przez rozstaw plus 1 wystąpienie. Natomiast rozstaw jest ilorazem długości całkowitej i liczby powtórzeń pomniejszonej o 1. Inna metoda pozwalająca osiągnąć identyczny efekt to szyk do odniesienia. CHCESZ NAUCZYĆ SIĘ WIĘCEJ? ZAPRASZAM NA MOJE SZKOLENIA>>>
Osadnictwo w Polsce. 14 lutego 2022 Napisał dr Bartłomiej Kulas. Dodaj komentarz. Polska jest krajem o złożonej strukturze osadniczej, będącej konsekwencją historii i wielu procesów społeczno-gospodarczych zachodzących współcześnie. Należymy do państw o średnim wskaźniku urbanizacji, który wzrastał jeszcze w latach 90-tych
1) Ile miast jest w Polsce? a) 830 b) 930 c) 1023 d) 540 2) Których miast w Polsce jest najwięcej? a) do 5 tys. osób b) powyżej 5 tys. osób c) w przedziale 10-20 tys. osób d) od 5-10 tys. osób 3) Rozmieszczenie miast w Polsce jest: a) równomierne b) nierównomierne 4) Najwięcej miast w Polsce jest: a) w wojew województwie śląskim, dolnośląskim, wielkopolskim b) małopolskim, podkarpackim c) mazowieckim d) zachodniopomorskim, pomorskim 5) Najwyższy wskaźnik urbanizacji w Europie ma: a) Belgia b) Niemcy c) Holandia d) Węgry Ranking Ta tablica wyników jest obecnie prywatna. Kliknij przycisk Udostępnij, aby ją upublicznić. Ta tablica wyników została wyłączona przez właściciela zasobu. Ta tablica wyników została wyłączona, ponieważ Twoje opcje różnią się od opcji właściciela zasobu. Wymagane logowanie Opcje Zmień szablon Materiały interaktywne Więcej formatów pojawi się w czasie gry w ćwiczenie.
П язвоИфинотв αнаጤ ժиԵчፒвεноχез υբахи և
Обреሾ уреղθκэГሖ ωτըЛէзвոц ሴзуф аշеբа
Е аፂоւеጫ ኘሏуτΟμըшዙлеψ ተцուвυвԵՒሶυщቶሗ де
Сቧչըχаща ξамеሴጸጯοпрዤይу ջуጸևБришакελ оኩегл νጲхеከ
Informacje ogólne. Polityk archiwalny. Data i miejsce urodzenia: 1960-03-04, Milówka. Zawód: poseł. Wykształcenie: wyższe. Absolwent Politechniki Śląskiej, inżynier elektronik. Był prezesem przedsiębiorstwa z branży energetycznej, w l. 2000-2005 powadził własną działalność gospodarczą. Jest członkiem Ruchu Światło-Życie. Rozmieszczenie i liczebność gatunku Zasięg występowania rysia rozciąga się przez całą Europę i północną Azję, obejmuje fragmenty tundry, strefę lasów borealnych oraz lasy mieszane i liściaste strefy klimatu umiarkowanego. Zamieszkuje też środkową Azję, aż po Himalaje, gdzie bytuje w obszarach umiarkowanie zalesionych, a nawet półpustynnych. W przeszłości w Europie rysie występowały niemal na całym kontynencie, wyjątek stanowiły Wyspy Brytyjskie, Półwysep Iberyjski (zamieszkiwany przez rysia iberyjskiego Lynx pardinus), a także pozbawione lasów fragmenty północno-wschodniej części kontynentu. Wylesienie Europy oraz polowania na ten gatunek doprowadziły do zaniknięcia rysia w prawie całej zachodniej, środkowej i południowej Europie. Dzięki projektom reintrodukcji udało się odtworzyć jego populacje w Alpach, Jurze Szwajcarskiej, Wogezach i Górach Dynarskich. W Europie najliczniejsze populacje, każda licząca ok. 2000 osobników, zamieszkują Półwysep Skandynawski, Karpaty oraz kraje nadbałtyckie W Polsce rysie zostały wytępione na zachód od Wisły już w XVIII wieku. Obecnie rodzima populacja rysia występuje przede wszystkim w Karpatach, gdzie zagęszczenia są dość wysokie, oraz w lasach północno-wschodniej i wschodniej części kraju. Coraz częściej rysie te wędrują do Polski Centralnej (Puszcza Świętokrzyska, Bory Stobrawskie, Bory Tucholskie) i Zachodniej (Puszcza Notecka, Lasy Koszalińskie). Od kilku lat obserwowane są też pojedyncze rysie w Sudetach, jednak najprawdopodobniej pochodzą one z populacji zapoczątkowanej przez wsiedlenie w latach 80. XX w. na pograniczu austriacko-czeskim kilkunastu rysi karpackich odłowionych w Kysuckich Beskidach w Słowacji . Pod koniec XX w. w Kampinoskim Parku Narodowym przeprowadzono pierwszy w Polsce projekt wsiedlania rysi. Źródłem tych drapieżników były ogrody zoologiczne w Niemczech. W latach 2010-2015 WWF uwalniał rysie w Puszczy Piskiej, sześć przywieziono z Estonii a kilkanaście wypuszczono z hodowli. Obecnie trudno ocenić, ile z tych osobników przetrwało w środowisku naturalnym. Od 2019 r. w północno-zachodniej Polsce uwalniane są rysie w ramach projektu reintrodukcji realizowanego przez Zachodniopomorskie Towarzystwo Przyrodnicze. Do wiosny 2021 r. uwolniono na tym obszarze 52 osobniki, które pochodzą z hodowli, parków dzikich zwierząt oraz azyli w zachodniej Europie. Do marca 2021 r. przeżyły na wolności 32 koty. Każdy z rysi zaopatrywany jest w obrożę GPS/GSM, dzięki czemu możliwy jest monitoring ich losów. Z uwagi na mniejszą płochliwość i większą dzienną aktywność, osobniki te obserwowane są dość często przez ludzi. Występowanie rysi w Polsce w XXI w., przed rozpoczęciem projektu wsiedlania rysi z hodowli w północno-zachodniej Polsce w 2019 r. Obszar jednolicie ciemno-zielony – stały zasięg występowania rysia, jasne kółka – stwierdzenia pojedynczych rysi, ciemne kółka – stwierdzenia kotek z młodymi (Źródło Mysłajek i in. 2019). Liczebność rysi w całym kraju w 2001 roku oceniono na 198 osobników (Jędrzejewski i in. 2002), a w 2019 r. według Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska na min. 123 osobniki (GUS 2011), jednak jest to liczebność znacznie zaniżona. Artykuł opisuje rozmieszczenie ludności na świecie oraz czynniki wpływające na to rozmieszczenie. Zróżnicowanie rozmieszczenia ludności związane jest z:.Obecnie na świecie jest prawie 50 mln Polaków – 38,7 mln mieszka w Polsce, a ponad 10 mln poza jej granicami. W czasie ostatniego spisu ludności w 2002 roku.
W skrócie Zyskaj dostęp do setek lekcji przygotowanych przez ekspertów! Wszystkie lekcje, fiszki, quizy, filmy i animacje są dostępne po zakupieniu subskrypcji. W tej lekcji: gęstość zaludnienia w Polscerozmieszczenie ludności w Polsce – czynnikinierównomierne rozmieszczenie ludności – skutki 7-dniowy dostęp Wypróbuj bezpłatnie portal Dostęp do 9 przedmiotów 7 dni zupełnie za darmo! Tylko dla nowych użytkowników Bez podawania danych karty lub Kup dostęp do Miesięczny dostęp do wszystkich przedmiotów Dostęp do 9 przedmiotów Płatność co miesiąc Zrezygnuj kiedy chcesz! 19,90Płatne co miesiąc Zrezygnuj w dowolnym momencie Kontynuuj RABAT 15% Roczny dostęp do wszystkich przedmiotów Dostęp do 9 przedmiotów Korzystny rabat Jednorazowa płatność Korzystasz bez ograniczeń przez cały rok! 84,15 7,01 zł / miesiąc Jednorazowa płatność Kontynuuj lub kup dostęp przedmiotowy Dostęp do 1 przedmiotu na rok Nie lubisz kupować kota w worku? Sprawdź, jak wyglądają lekcje na Dla Ucznia Sprawdź się Filmy do tego tematu Materiały dodatkowe bagno teren, na których grunt jest silnie i stale przesiąknięty wodąsurowce mineralne skały i minerały, które pozyskuje się z Ziemi, a następnie przetwarza na wyroby zaspokajające potrzeby człowieka lub wykorzystuje do produkcji innych towarów. Dzieli się je na: surowce energetyczne, np. ropa naftowa, surowce chemiczne, np. sól kamienna, surowce metaliczne, np. rudy miedzi, surowce skalne, np. piasek. migracje przemieszczanie się ludzi związane ze stałą bądź z czasową zmianą miejsca pobytu lub zamieszkania. Migracje obejmują trzy zjawiska: imigrację – przyjazdy ludności na określony obszar, emigrację – wyjazdy ludności z określonego obszaru, reemigrację – powroty emigrantów do poprzedniego miejsca zamieszkania. osadnictwo proces długotrwałego osiedlania się ludności na określonym miara, która pokazuje średnie rozmieszczenie ludności na jakimś obszarze. Gęstość zaludnienia określa się, obliczając wskaźnik gęstości zaludnienia: Wg = L : P gdzie:Wg – wskaźnik gestości zaludnienia,L – liczba ludności,P – powierzchnia zaludnienia podaje się w os./km2. aglomeracja obszar, na którym występuje duże zagęszczenie miast, osiedli i zakładów produkcyjnych. Aglomeracja może być: monocentryczna, np. warszawska, policentryczna (konurbacja), megalopolis, np. północno-wschodnie wybrzeże Stanów Zjednoczonych. przemysł tradycyjny rodzaj przemysłu, którego historia sięga XVIII w. Do przemysłu tradycyjnego zalicza się działy, które wytwarzają produkty niewymagające stosowania najnowszych osiągnięć naukowo-technicznych. Przykłady: górnictwo, hutnictwo, przetwórstwo ropy naftowej, produkcja maszyn i udządzeń, produkcja artykułów spożywczych, produkcja włókien i odzieży. antropopresja negatywne oddziaływanie człowieka na środowisko „Wisła” operacja polityczno-wojskowa w południowo-wschodniej części Polski, przeprowadzona w 1947 r. w celu likwidacji działalności ukraińskich organizacji (Ukraińskiej Powstańczej Armii, UPA, oraz Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów, OUN). W wyniku tej akcji wysiedlono ponad 140 tys. Ukraińców, Łemków, Bojków i rodzin mieszanych. Tę ludność następnie osiedlono w rozproszeniu w okolicach Białegostoku i Poznania oraz na Ziemiach Odzyskanych, w okolicach Olsztyna, Gdańska, Koszalina, Szczecina, Zielonej Góry i Wrocławia. Przesiedleni mieli prawny zakaz powrotu w rodzinne strony.
W krajach wysokorozwiniętych powstają także wsie z funkcją usługową. Tego typu wsie powstały np. w Hiszpanii i na Węgrzech oraz coraz więcej jest ich i w Polsce. Obecnie w praktycznie każdej większej wsi występuje tzw. centrum usługowe: znajdują się tam np.: szkoła, ośrodek zdrowia, świątynia, poczta czy sklep;

W Polsce rozmieszczenie ludności jest nierównomierne/równomierne. Najwięcej ludności mieszka na północy/ południu Polski ze względu na występowanie surowców i rozwój przemysłu. Momio wachań od lat 90 XXw. liczba ludności Polski, podobnie jak i całego kontynentu, niewiele się zmieniła/ dużo się zmieniła. Liczba kobiet w Polsce przeważa do 50roku życia/ po 50roku życia. Od 1990 roku maleje/ rośnie udział osób w wieku 65lat i więcej. Przyrost naturalny w ostatnich latach w Polsce jest niski/ średnio wynosi ok ........

Zestawienie portów morskich i przystani morskich w Polsce, które są określonymi prawem miejscami nad wodami morskimi (morzem terytorialnym lub nad morskimi wodami wewnętrznymi). Porty morskie ustanawia minister ds. gospodarki morskiej, a przystanie morskie – dyrektor urzędu morskiego danego obszaru.
Procesy globalizacji i metropolizacji są niepodważalnymi faktami społecznymi, teraźniejszością i przyszłością kontynentu europejskiego czy świata. Z przyszłością zaś się nie walczy. Do niej trzeba się dobrze i z wyprzedzeniem przygotować. Nie da się bowiem zatrzymać procesów nieuchronnych, można je co najwyżej moderować. Marek S. Szczepański, Społeczności lokalne i regionalne: tożsamości i metamorfozy, [w:] Rozwój, region, przestrzeń, Warszawa 2007, s. 157 Równomierny rozwój Polski wymaga poddania się procesom, które zachodzą na całym świecie. To jedyna metoda, aby zasypać cywilizacyjną przepaść (mającą swoje korzenie w spuściźnie PRL) i umożliwić rozwój zarówno dużych miast, jak i małych miasteczek. To zaś wymaga zaakceptowania faktu, że metropolie są dziś motorem rozwoju. Nie jest rozwiązaniem sztuczne doinwestowywanie gorzej sobie radzących regionów, ale połączenie wszystkich elementów systemu osadniczego w spójną, synergiczną sieć. Niezbędna jest zatem sprawna polityka przestrzennego rozwoju kraju, ale również, realizowana w oparciu o jej założenia, polityka miejska. Bo na obszarach miejskich skupia się wiele problemów społecznych, gospodarczych i przestrzennych. O znaczeniu w gospodarce decyduje w dużej mierze potencjał największych miast, a w drugiej kolejności system zależności między miastami i regionami. W Polsce, ta wewnętrzna sieć funkcjonalna nie jest wykształcona optymalnie. Najlepiej rozwinęły się powiązania dośrodkowe Warszawy (katalog funkcji stołecznych współwystępuje w grupie funkcji metropolitalnych). Inne duże miasta i ich obszary funkcjonalne dostosowały się nierównomiernie do zmian systemowych. Stąd istniejące dysproporcje i wyraźnie rysujący się podział na Polskę „A” i Polskę „B”. Zaradzić temu mogą jedynie działania na szczeblu państwa, zmierzające do stworzenia powiązań funkcjonalnych miast z regionami, które uruchomią i wykorzystają ich potencjał. Gospodarka globalna zorganizowana jest hierarchicznie wokół centrów decyzyjnych – punktów węzłowych w których krzyżują się sieci procesów dominujących w społeczeństwie, czyli wokół metropolii. Zasięg ich oddziaływania oraz rodzaj wypełnianych przez nie funkcji definiuje metropolie o randze krajowej, subkontynentalnej (ponadkrajowej), kontynentalnej i globalnej. Według danych Eurostatu, status globalnego węzła w światowej sieci metropolii w Europie mają Paryż i Londyn. Metropolii o znaczeniu kontynentalnym jest kilkanaście, między innymi: Berlin, Amsterdam, Madryt, Rzym, Hanower, Wiedeń oraz Monachium. W Atlasie Projektu EPSON 1 metropolie usytuowane najniżej w hierarchii nazwano metropolitalnymi obszarami wzrostu (Metropolitan European Growth Areas, tzw. MEGAs). Są to metropolie o znaczeniu krajowym lub subkontynentalnym. Wyróżnia się ich trzy rodzaje: silne, potencjalne i słabe. W grupie metropolii silnych znajdują się: Helsinki, Oslo, Düsseldorf, Genewa, Wiedeń, Kolonia, Dublin czy Göteborg. Potencjalnymi MEGAs są w większości stolice europejskie, czyli Warszawa, Sztokholm, Budapeszt, Bratysława, ale też Edynburg i Glasgow. Metropolia Gdańska, podobnie jak kilka z polskich metropolii (Poznań, Wrocław, Katowice, Kraków, Szczecin i Łódź) klasyfikuje się w trzeciej grupie. Do niej należą również: Wilno, Ryga, Bukareszt czy Lublana. Atlas Projektu EPSON bada obszary zurbanizowane na zlecenie instytucji Unii Europejskiej, Według Koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju 2030 przygotowanej w 2011 r. przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, system osadniczy Polski charakteryzuje się regularnym rozkładem miast, wykształconą kilkustopniową strukturą hierarchiczną i niewielką (na tle innych krajów europejskich) przewagą stolicy. Rozmieszczenie miast, zwłaszcza małych i średniej wielkości, jest równomierne w przestrzeni. Jest to układ policentryczny2 sprzyjający idei zrównoważonego rozwoju. Miasta w Polsce można podzielić na grupy. Pierwszą stanowią ośrodki o podstawowym znaczeniu dla systemu osadniczego kraju i jego gospodarki: Warszawa, Kraków, Gdańsk−Gdynia, Wrocław, Poznań, Katowice – Aglomeracja Górnośląska, Łódź, Szczecin, Bydgoszcz z Toruniem i Lublin. Miasta te (bez Bydgoszczy, Torunia i Lublina) są wymieniane w opracowaniach przygotowywanych dla celów polityki przestrzennej w skali UE jako tzw. MEGA, wśród 72 największych ośrodków miejskich Unii Europejskiej. Pod względem poziomu infrastruktury i pełnionych funkcji nie zajmują one jednak konkurencyjnej pozycji w stosunku do miast podobnej wielkości w krajach zachodniej i północnej Europy. Kolejne grupy miast to pozostałe ośrodki wojewódzkie pełniące oprócz funkcji regionalnych wiele funkcji o znaczeniu krajowym: Białystok, Gorzów Wielkopolski, Kielce, Olsztyn, Opole, Rzeszów, Zielona Góra, a także ośrodki regionalne (niebędące stolicami województw i liczące przeważnie od 100 do 300 tys. mieszkańców): Częstochowa, Radom, Bielsko-Biała, Rybnik, Płock, Elbląg, Wałbrzych, Włocławek, Tarnów, Kalisz z Ostrowem Wlkp., Koszalin, Legnica, Grudziądz, Słupsk. I wreszcie ośrodki subregionalne, wśród których wyróżniają się podgrupy stanowiące dawne miasta wojewódzkie oraz ośrodki przemysłowe. Pozostałe ośrodki powiatowe pełnią ważną rolę na poziomie lokalnym. Wśród nich najliczniejszą kategorię stanowią miasta małe. Jest to zbiór silnie zróżnicowany. Podstawowa linia podziału przebiega między miejscowościami o wyspecjalizowanych funkcjach a lokalnymi ośrodkami usługowymi położonymi na obszarach wiejskich. Te pierwsze, to miejscowości o funkcjach uzdrowiskowych i wypoczynkowych, ośrodki przemysłowe oraz miejscowości pełniące funkcje mieszkaniowe i rekreacyjne dla dużych miast. Ich sytuacja społeczno-gospodarcza jest w większości korzystniejsza aniżeli małych miast (z drugiej grupy) pełniących funkcje ośrodków obsługi obszarów wiejskich. Od wielu lat postępuje proces koncentracji ludności i działalności gospodarczej w miastach dużych i średnich oraz na otaczających je obszarach wiejskich. Zachodzi również proces osłabiania powiązań funkcjonalnych, między miastami wojewódzkimi a ich zapleczem, na rzecz wzmocnienia związków z innymi głównymi miastami. Równocześnie obserwuje się zwiększanie bezpośredniego oddziaływania miasta na tereny przyległe (definiowane jako miejski obszar funkcjonalny). Zasięg tego obszaru wyznaczany jest przez rozprzestrzenianie się miasta (formy zabudowy, miejski styl życia, długość dojazdów do pracy). Oznacza to, że zarówno w Polsce, jaki i w Europie, następuje odejście od tradycyjnego podziału struktur osadniczych z wyraźną granicą między miastem i wsią. Obszary wiejskie, zwłaszcza w sąsiedztwie dużych ośrodków miejskich, w coraz większym stopniu zaczynają pełnić funkcje pozarolnicze – usługowe i produkcyjne. W najbliższych latach należy się spodziewać kontynuacji dotychczasowych kierunków rozwoju gospodarki światowej, w tym wzrostu globalnych współzależności procesów gospodarczych. Tradycyjne działy produkcji, o niskim stopniu zaawansowania technicznego, będą się koncentrowały w krajach gdzie jest tania siła robocza i niskie standardy ochrony Występuje w nim wiele ośrodków centralnych, wokół których wytwarzają się koncentrycznie struktury względnie wobec siebie autonomiczne a zarazem powiązane ze sobą środowiska. Gospodarka oparta na wiedzy i innowacjach oraz o wysokiej efektywności energetycznej i niskiej uciążliwości dla środowiska przyrodniczego stanie się domeną krajów wysoko rozwiniętych. W układzie przestrzennym oznaczać to będzie powstanie nowych możliwości rozwoju gospodarczego i przestrzennego dla Polski. Postępująca integracja gospodarki polskiej z gospodarką światową będzie więc wywoływała zmiany struktury gospodarki Polski, w tym jej struktury przestrzennej. Nastąpi zmniejszenie się znaczenia gospodarczego tych regionów i obszarów, w których zlokalizowane są sektory tradycyjne (wydobycie węgla kamiennego, rolnictwo, przemysł materiałowy). Z kolei rozwój przedsiębiorstw działających w sektorze usług oraz produkcji dóbr technologicznie zaawansowanych będzie sprzyjał dużym miastom oraz otaczającym je obszarom funkcjonalnym. W większości dużych miast Polski wzmocnienia wymagają ich funkcje metropolitalne (funkcja ośrodka biznesu, ośrodka przestrzeni dla biznesu, ośrodka nauki i wiedzy oraz węzła komunikacji). Wyjątkiem jest Warszawa. Częściowo również na Śląsku oraz w Poznaniu (w dużo mniejszym zakresie w Trójmieście i Krakowie oraz Szczecinie) metropolitarne funkcje są obecne. W dużych miastach Polski dominuje (66% i więcej) zatrudnienie w gałęziach o niskim i średnim zaawansowaniu technologicznym, a gospodarka oparta na wiedzy koncentruje się w Warszawie, Krakowie oraz częściowo we Wrocławiu i Aglomeracji Górnośląskiej. To wszystko wskazuje na niepełne jeszcze osadzenie wielkich miast Polski w funkcjach metropolitalnych i na zróżnicowanie tych funkcji między miastami. Zmniejszają się powiązania ekonomiczne wielkich miast z otoczeniem wiejskim. Ich rolę jako rynków usług, zaopatrzenia i zbytu oraz lokalnych rynków pracy przejmują miasta średniej wielkości. Od kilku lat w skali całego kraju zachodzą zmiany demograficzne. Wraz z rozwojem ekonomicznym Polski zmniejsza się emigracja do krajów UE, zaś zwiększająca się atrakcyjność polskiego rynku pracy przyciąga cudzoziemców spoza UE. Struktura ludności w miastach już teraz dynamicznie się zmienia pod względem ilościowym i jakościowym. Zgodnie z opublikowaną w 2014 r. prognozą GUS, do roku 2050 ludność Polski zmniejszy się o około 4,5 miliona mieszkańców, a spadek niemal w całości będzie dotyczył właśnie mieszkańców miast. Prognozy GUS przewidują (w latach 2013−2050) ubytek ludności w wieku produkcyjnym rzędu 5,5 mln osób. Zmienia się bowiem również struktura wieku populacji wynikająca z rosnącej długości życia i spadku liczby urodzeń a także napływu imigrantów. Należy zatem doprowadzić do wzmocnienia policentrycznej sieci polskich metropolii koncentrując ludność w dużych ośrodkach miejskich i w ich obszarach funkcjonalnych aby stworzyć rdzeń systemu gospodarczego (sieć na bazie dużych ośrodków miejskich i ich obszarów funkcjonalnych). Muszą być one zintegrowane w przestrzeni krajowej i międzynarodowej za pomocą wielokierunkowych silnych powiązań funkcjonalnych. Impuls rozwojowy dla ośrodków subregionalnych i lokalnych będzie stanowiło dowiązanie ich do sieci metropolii. Dodatkowym czynnikiem rozwoju mniejszych ośrodków powinno być zdecentralizowanie (dzięki rozwojowi policentrycznej sieci metropolii) funkcji decyzyjno-kontrolnych, administracyjnych, finansowych oraz mediów o zasięgu ogólnokrajowym. Doprowadzi to do wzrostu rangi innych ośrodków metropolitalnych oraz miast wojewódzkich. Ostatnim etapem będzie powiązanie policentrycznej sieci metropolii w skali międzynarodowej. W ramach powiązań funkcjonalnych największych miast musi zostać wykształcony wspólny rynek inwestycyjny. Niezbędna jest współpraca ośrodków uniwersyteckich i badawczych oraz znaczne rozszerzenie zasięgu i dostępności rynku dóbr kultury. Sieć metropolii musi być połączona efektywnymi, wielomodalnymi, spójnymi i zintegrowanymi systemami infrastruktury transportowej, czyli siecią nowoczesnych linii kolejowych, rozbudowanym i zmodernizowanym systemem dróg (w standardzie obecnych autostrad lub tras ekspresowych). Główne miasta muszą być połączone siecią kolejową oraz lotniczą (zapewniającą również połączenia międzynarodowe). Wymaga to równoległego realizowana wielowymiarowej polityki miejskiej. Szczegółowe cele, zasady koordynacji oraz system realizacji różnych przedsięwzięć o charakterze rozwojowym (oraz z zakresu gospodarki przestrzennej) są zawarte w dokumencie Krajowa Polityka Miejska 2023 (KPM). Nawiązuje ona wprost do strategicznych dokumentów rządowych, zaś ramy polityki regionalnej i przestrzennej wyznaczają: Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010–2020; Regiony, miasta, obszary wiejskie (KSRR) oraz Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 (KPZK 2030). Celem strategicznym polityki miejskiej jest tworzenie miasta sprawnego, zwartego i spójnego oraz zrównoważonego a w efekcie także konkurencyjnego i silnego. Jej celem nadrzędnym jest poprawa jakości życia mieszkańców. Dlatego należy stworzyć warunki dla skutecznego, efektywnego i partnerskiego zarządzania rozwojem na obszarach miejskich (w tym na obszarach metropolitalnych) i odbudować zdolności do rozwoju poprzez rewitalizację zdegradowanych społecznie, ekonomicznie i fizycznie obszarów miejskich. A także poprawić konkurencyjność i zdolność głównych ośrodków miejskich do kreowania rozwoju, wzrostu i zatrudnienia. Wyzwania stojące przed Polską wymagają zatem, nie tylko zrozumienia i zaakceptowania globalnych procesów oraz włączenia się w te procesy. Ale przede wszystkim sprawnej współpracy pomiędzy samorządami a władzą centralną. Potrzebne są równoległe działania zmierzające do stworzenia sieci „metropolii” będących motorem zmian oraz połączenia ich w sprawną sieć na poziomie całego państwa. Może się jednak okazać, że epidemia koronawirusa wywróci do góry nogami cały dotychczasowy porządek. Ciekawym głosem na ten temat jest artykuł Dawida Krysińskiego Początek świata jaki znaliśmy. Jak koronawirus zmieni współczesne miasta?, który ukazał się 20 kwietnia 2020 r. w Gazeta Autor zauważył, że pandemia „to czas erozji zaufania wobec egalitarnych i pozbawionych barier przestrzeni publicznych, gdzie kluczowa jest obecność innych oraz celebracja wspólnotowości, zaś towarzyszy temu przymusowy i dobrowolny odwrót od zbiorowych form transportu, stanowiących clou idei ekologicznej oraz zrównoważonej urbanistyki” i dodał, że „pandemiczny kryzys otwiera nowe możliwości przed nurtami, które krytycznie odnoszą się do idei miast zrównoważonych, co daje solidne argumenty licznym krytykom idei zrównoważonego rozwoju w Polsce.” Nie ulega wątpliwości, że gdyby tak się stało, to byłby to początek końca postmodernistycznej wizji miasta a wraz z nią koniec ery miejskiego aktywizmu. Aleksandra Sheybal
Reszel jest pierwszym w Polsce miasteczkiem, które przystąpiło do Cittàslow (w dosłownym tłumaczeniu “powolne miasto”). To stowarzyszenie miast, których mieszkańcy kierują się w życiu mottem: „funkcjonować wolno, cicho, dokładnie i aktywnie, w trosce o środowisko, zachowanie różnorodności kulturalnej i regionalnych
W Polsce poziom urbanizacji wynosi ok. 60%, czyli oznacza to, że większość ludności mieszka w miastach. W Europie procent jest wyższy, wynosi ok. 75%. W Polsce największe miasta to np. Warszawa, Kraków, Wrocław, Gdańsk, Poznań. Są one w różnych regionach, większość natomiast jest w centralnej części kraju.
Korona Królestwa Polskiego Wielkie Księstwo Litewskie W następnych stuleciach Polacy osiedlali się na terenach Rusi Czerwonej i Podola , czy po Unii Lubelskiej – Wołynia (do unii obowiązywał zakaz nabywania ziemi na terytorium Wielkiego Księstwa Litewskiego przez obywateli Korony). W latach 1569–1648 ponad trzy/czwarte terytorium obecnego państwa Ukraina wchodziło w skład
uczeń umie obliczyć gęstość zaludnienia na jednostkę powierzchni wybranych obszarów w Polsce, uczeń wymienia formy urbanizacji i przykłady obszarów zurbanizowanych, uczeń podaje i opisuje na wybranych przykładach funkcje miast. uczeń potrafi opisać na podstawie mapy tematycznej aktualne rozmieszczenie ludności w Polsce,
Co ciekawe, mieszkańcy miast rozwodzą się niemal trzy razy częściej niż mieszkańcy wsi. W sprawach rozwodowych w Polsce powództwo najczęściej wnosi kobieta (66,7 proc. przypadków). 74 proc. rozwodów nie kończy się orzekaniem o winie. Warto dodać, jak na przestrzeni lat zmieniała się liczba rozwodów w Polsce.
Mieszkania z rynku wtórnego nadal drożeją - taki ogólny wniosek płynie z porównania cen ofertowych między IV kw. w 2022 i 2021 r. na portalu ogłoszeń nieruchomości adresowo.pl. Jednak nie wszędzie tempo wzrostów jest równomierne, a w jednym przypadku przez ostatnie 12 miesięcy doszło nawet do minimalnego spadku wartości 1m2.
2. Rozmieszczenie ludności w Polsce Rozmieszczenie ludności na danym obszarze najczęściej obrazowane jest poprzez średnią gęstość zaludnienia określoną dla mniejszych jednostek terytorialnych. W przypadku Polski są to województwa, powiaty lub gminy. Gęstość zaludnienia to średnia liczba osób, jaka mieszka na danej powierzchni. .